Latijnse namen: Glycine max
Achtergrond
In dit artikel staat het gebruik van soja door volwassenen voor gezondheidsdoeleinden centraal.
Sojabonen worden al lang in Azië verbouwd. Sinds de jaren vijftig worden ze ook in andere delen van de wereld geproduceerd, waaronder Amerika.
Naast het voedselgebruik is soja verkrijgbaar in voedingssupplementen. Sojasupplementen kunnen soja-eiwit, isoflavonen (verbindingen die qua structuur vergelijkbaar zijn met het vrouwelijk hormoon oestrogeen) of andere componenten bevatten.
Sojaproducten worden gepromoot voor symptomen van de menopauze, gezondheid van de botten, verbetering van het geheugen, hoge bloeddruk en hoog cholesterolgehalte.
Is Soja gezond?
Hoewel er veel onderzoeken zijn gedaan naar sojaproducten, zijn er nog steeds onzekerheden over de gezondheidseffecten van soja.
wat weten we uit onderzoek:
Het consumeren van soja-eiwit in plaats van andere eiwitten kan de niveaus van totaal cholesterol en LDL (‘slecht’) cholesterol in geringe mate verlagen.
Soja-isoflavonsupplementen of soja-eiwit kunnen de frequentie en ernst van opvliegers in de menopauze helpen verminderen, maar het effect kan gering zijn.
Observationele studies geven aan dat onder Aziatische vrouwen een hogere inname van soja tijdens de kindertijd en adolescentie geassocieerd is met een lager risico op borstkanker later in het leven. De hoeveelheden soja in westerse diëten zijn mogelijk te laag om deze associatie te kunnen waarnemen. Van sojaproducten in supplement vorm is niet aangetoond dat ze het risico op borstkanker verminderen.
Huidig bewijs suggereert dat soja-isoflavonenmengsels waarschijnlijk een gunstig effect hebben op de botgezondheid bij postmenopauzale vrouwen, maar het bewijs is niet geheel consistent.
Soja-eiwit kan de bloeddruk enigszins verlagen bij mensen met hypertensie (hoge bloeddruk).
Veiligheid van soja en bijwerkingen
Behalve voor mensen met soja-allergieën, wordt soja beschouwd als een veilig voedsel. In onderzoeksstudies zijn soja-eiwitsupplementen en soja-extracten die rijk zijn aan isoflavonen op korte termijn veilig gebruikt; de veiligheid van langdurig gebruik is onzeker.
De meest voorkomende bijwerkingen van soja zijn spijsverteringsproblemen, zoals obstipatie en diarree.
Soja kan de schildklierfunctie veranderen bij mensen met een tekort aan jodium.
Huidig bewijs geeft aan dat het veilig is voor vrouwen die borstkanker hebben gehad of die risico lopen op borstkanker om sojavoedsel te eten. Het is echter onzeker of soja-isoflavonsupplementen veilig zijn voor deze vrouwen.
Het gebruik van soja in grotere hoeveelheden dan gewoonlijk in voedingsmiddelen worden aangetroffen, kan tijdens de zwangerschap onveilig zijn, omdat oestrogeenachtige stoffen uit soja schadelijk kunnen zijn voor de foetus. Er is weinig bekend over de vraag of het veilig is om grotere hoeveelheden soja te gebruiken dan de hoeveelheden die gewoonlijk in voedingsmiddelen worden aangetroffen tijdens het geven van borstvoeding.soja